1- Aşağıdakilerden hangisi hepatosellüler karsinoma yol açan kanserojenlerden biridir?          (1998 NİSAN)
a)    Nitrozamin
b)    Anilin
c)    Nitrozüre
d)    Aflatoksin
e)    Asbest

Aflatoksin B1; Aspergillus flavus’un ürünü olan doğal bir kimyasal prokarsinojendir. Vücuda alındıktan sonra karaciğerde metabolize olur ve metaboliti karsinom oluşumundan sorumludur (indirekt etki). Özellikle Afrika ve Uzak Doğu’da önemli bir hepatoselüler karsinom nedenidir.
Cevap – D

2-İntrahepatik ve ekstrahepatik safra duktuslarında segmental dilatasyon, iltahap ve obliteratif fibrozis ile karekterize olan , erkeklerde daha sık gözlenen ve iltahabi barsak hastalığına eşlik eden hastalık aşağıdakilerden hangisidir? (1999 NİSAN)
a)    Primer bilier siroz
b)    Sekonder bilier siroz
c)    Neonatal safra duktus atrezisi
d)    Kronik taşlı kolesistit
e)    Primer sklerozan kolanjit

İntrahepatik safra yolu patolojilerinden primer sklerozan kolanjit portal alanda kronik inflamasyon ve obliteratif fibrozis; intra – ekstrahepatik safra duktuslarında segmental dilatasyonla karakterli olup erkeklerde daha sık görülür. Ön planda kolitis ülseroza olmak üzere iltihabi barsak hastalıklarına eşlik edebilir.
Cevap – E



3-    Karaciğer biyopsisinin ışık mikroskobisi ile incelenmesinde hepatit bulguları saptanmıştır. Bu durumun hepatit B düşündürmesi için hangi bulgu gereklidir? (2000 NİSAN)
a)    Hepatosit sitoplazmasında buzlu cam görünümü
b)    Portal alanda lenfositten zengin iltihap
c)    Kuppfer hücre hiperplazisi
d)    Sınırlayıcı membran harabiyeti
e)    Parankimde nekro-inflamatuar odakların saptanması.

Hepatosit stoplazmasında buzlu cam görünümü ve nüvede kumlu görünüm B hepatitini düşündürür.
Cevap – A

4-    Halsizlik, transaminaz yüksekliği olan bir hastanın karaciğer biyopsisinde, portal aralıklarda yoğun inflamatuar infiltrasyon, inflamasyonun lobül içine ilerlediği ve fokal hepatosit nekrozunun bulunduğu gözleniyor. Ayrıca, hepatositlerde buzlu cam görünümünde sitoplazma saptanmıştır. En olası tanı aşağıdakilerden hangisidir? (2000 EYLÜL)
a.    Akut A hepatiti
b.    Kronik aktif B hepatiti
c.    Kolestatik hepatit
d.    Fulminan hepatit
e.    Karaciğer sirozu

Portal aralıklardaki yoğun inflamasyonun lobül içerisinde ilerlemesi kronik aktif hepatitin bulgusudur. Sitoplazmada buzlu cam görünümü ise B hepatitini düşündürür.
Cevap – B


5-    Mikroskopik incelemede lobül içerisinde yağlanma, perivenüler fibrozis, nötrofilik infiltrasyon ve şişmiş hücreler içerisinde Mallory cisimcikleri görüldüğünde, en olası tanı aşağıdakilerden hangisidir?             (2001 EYLÜL)
a)    Wilson hastalığı
b)    Primer bilier sirozun ilk evreleri
c)    Alkolik hepatit
d)    Alfa - 1 antitripsin yetmezliğine bağlı karaciğer değişikliği
e)    Akut viral hepatit

Alkolik hepatit mikroskobik incelemede sentrobuler bölgede nötrofilik infiltrasyon, perivenüler fibrozis ve hepatositler içerisinde Mallory cisimcikleri ile karakterli bir karaciğer patolojisi olup 1-2 yıl içerisinde siroza ilerleyebilir.
Cevap – C

6) Aşağıdakilerden hangisinde hepatosellüler karsinom görülme olasılığı en yüksektir? (2002-NİSAN) 
A-     Toksik hepatit 
B-     Siroz 
C-     Konjestif hepatomegali 
D-     Hemakromatozis 
E-     Otoimmun hepatit 

Yanıt: D
Hemokromatozis karaciğerde mikronodüler siroz, pankreasda fibrozis ve cillte kahverengi pigmentasyon ile karakterli olup karaciğer karsinomu riski normal populasyona göre 200 kat yüksektir. Hastaların %25 kadarında tümör gelişir.

7) Ekstra hepatik safra yolu tıkanmasında en erken kolestaz bulguları karaciğerin hangi bölgesinde görülür? (2002-EYLÜL)
a. Santral ven çevresi
b. Periportal bölge
c. Portal alan
d. Disse aralığı
e. Birinci asiner bölge

Yanıt: A
Kolestaz karaciğerde ilk olarak santral ven çevresindeki hepatositlerde (üçüncü asiner bölge) başlar ve zamanla periportal – portal bölgeye (birinci asiner bölge) doğru ilerler. b, c ve e şıkları aynı bölgeyi anlattığı için, üçünü birden ekarte edebiliriz. 

8) Aşağıdakilerden hangisi alkolik hepatitin bulgularından değildir? (2003-NİSAN)
a)    Hepatosit nekrozu
b)    Mallory cisimcikleri
c)    Köprüleşme nekrozu
d)    Nötrofilik reaksiyon
e)    Fibrozis

Yanıt: C
Köprüleşme nekrozu virüsler ve ilaçlar gibi immünolojik mekanizmalar ile oluşan karaciğer hastalıklarında ön planda görülen, hasarın ağır olduğunu belirleyen bir bulgudur. CD8 T lenfositlerinin etkisi ile, bir hepatosit kordonunu oluşturan hücrelerin tümünde sitoliz yada apoptoz sonucunda kayıp oluşur. Böylece portalden santrale, santralden santrale yada portalden portale uzanan köprüleşme nekrozları gelişir. Alkolik hepatit ise farklı bir tablodur. Alkol oksidasyonu bozar ve hücreleri bu şekilde zedeler. İmmünolojik değil, direkt toksik etkidir. Lenfositler değil, nötrofiller ön plandadır. Lobülün merkezinde daha belirgin olan inflamasyon, hasar, hücre ölümü ve perivenüler fibrozis görülür. Köprüleşme nekrozu gelişmez. 

9) Aşağıdakilerden hangisi Reye sendromunun karakteristİk histolojik bulgusudur? (2003-NİSAN)
a)    Karaciğerde mikroveziküler yağlanma
b)    Böbrekte glomerüloskleroz
c)    Kalp kasında hipertrofi
d)    Paratiroid hiperplazis
e)    Beyinde ventriküler dilatasyon

Yanıt: A
Reye sendromu, belirgin nekroz oluşturmadan karaciğer yetmezliği yapan hastalıklardan biridir. Diffüz mikroveziküler yağlanma ve akut karaciğer yetmezliği gelişir. Beyinde ödem ve amonyum düzeylerinde artışa bağlı astrosit hasarı (Alzheimer tip II astrositler) gelişebilir. Mortalite oranı yüksektir.

10) Alfa fetoprotein yüksekliğinde tümörün aşağıdakilerden hangisinden köken aldığı düşünülür? (2004-NİSAN)
a)    Glial hücre
b)    Hepatosit 
c)    Trofoblast
d)    Rabdomiyoblast
e)    Kolon epiteli

Yanıt: B
Alfa fetoprotein iki grup tümörde yükselir. Karaciğer hücresinden (hepatosit) köken alan hepatoselüler karsinom ve hepatoblastom ve ikinci olarak seminom dışında kalan testisin germ hücre tümörleri..

11) Karaciğerde siroz oluşumu sırasında, kollajen sentezinden sorumlu tutulan hücre, aşağıdakilerden hangisidir? (2004-EYLÜL)
a)    Sinüs endotel hücresi
b)    Kupffer hücresi
c)    İto hücresi
d)    Makrofajlar
e)    Hepatositler

Yanıt: C
Sirozda ana olay ilerleyici fibrozisdir.  Normalde portal alanlarda ve santral venül çevresinde tip I ve tip III kollajen,  Disse aralıklarında tip IV kollajen bulunur.  Sirozda ise tip I ve III kollajen lobülün her yerinde mevcuttur. Disse aralığında kollajen birikimine bağlı fibrozisin oluşması sinüzoidleri sıkıştırarak zamanla tamamen kapanmalarına yol açar. Böylece hepatositler ile dolaşımın ilişkisi kesilir ve karaciğer hücresi ürettiği protein, lipoprotein ve pıhtılaşma faktörleri gibi ürünleri dolaşıma veremez. Bu da klinik olarak hepatik yetmezlik tablosuna yol açar.  Sirozda oluşan kollajenin Disse aralığında bulunan yağ depolama görevi olan Ito hücrelerince (satellit hücre) üretildiği düşünülmektedir.  Bu hücreler sirozda myofibroblast benzeri hücrelere dönüşürler. 

12) Aşağıdakilerden hangisi progresif karaciğer hasarını gösteren morfolojik bir bulgudur?
a)    Yaygın makrosteatoz-mikrosteatoz
b)    Hepatositlerde buzlu cam görünümü
c)    Yaygın interlobüler safra duktus hasarı
d)    Köprüleşme nekrozu
e)    Multiple odaksal nekrozlar

Yanıt: D
Ağır inflamasyonda kordonu oluşturan hepatositlerin sıra halinde nekroze olarak  portal-portal,  portal-santral,  santral-santral bölgeler arasında nekroz köprüleri oluşturmasına köprüleşme nekrozu denir. Akue ve kronik hepatitlerde görülebilir. İnflamasyonun şiddetli olduğunu gösterir.

13) Portal alanlarda lenfoid kümeler ve safra kanalikülü zedelenmesi ile hepatositlerde makroveziküler yağlanma, hangi karaciğer hastalığının karakteristik bulgularıdır? (2006-EYLÜL)
a) Toksik hepatit
b) Akut A tip viral hepatit
c) Kronik B tip viral hepatit
d) Kronik C tip viral hepatit
e) Alkolik hepatit

Yanıt: D
Portal alanlarda lenfoid agregatlar, safra duktus harabiyeti ve proliferasyonu ile lobül içi yağlanma C virüsünün bulgularıdır. Diğer viral hepatitlerde lobül içi yağlanma görülmez. Alkolik hepatitte ise sentrlobüler bölgede nötrofillerin ön planda olduğu inflamasyon mevcuttur. Portal alanda lenfoid agregat görülmez. Toksik hepatitte etkene bağlı bulgular mevcut olup nekroz Ya da diffüz mikroveziküler yağlanma gibi daha ağır tablolar izlenir. 

14) Aşağıdaki durumlardan hangisinde insanda primer hepatoselüler karsinom gelişme olasılığı en yüksektir? (2006-EYLÜL)
a) Wilson hastalığı
b) Sigara kullanımı
c) Androjenik steroidler
d) Herediter tirozinemi
e) Primer bilier siroz

Yanıt: D
Hepatoselüler karsinomun en sık üç nedeni viral enfeksiyon (HBV,HCV), kronik alkolizm ve gıdalardaki karsinojenlerdir ( aflatoksin). Herediter tirozinemi ve hemokromatozis ise nadir görülmekle birlikte, tümör için yüksek risk içerirler. Dietteki kısıtlamaya rağmen, herediter tirozinemi olgularında hepatoselüler karsinom gelişme oranı %40 olup bilinen en yüksek riski içerir. Hemokromatozisde %25, alkolizmde %5-6 oranında tümör gelişir. Wilson hastalığı ve androjenik steroidlerde risk çok düşük olup sigara kullanımı ile karaciğer kanseri arasında ilişki belirlenememiştir. Primer bilier siroz olguları, transplantasyon yapılmaz ise, tümör gelişecek kadar uzun yaşayamaz. 


15) Aşağıdakilerden hangisinin akut pankreatit etyolojisinde rol oynadığı gösterilmemiştir? (2007-EYLÜL)
a) Safra taşları
b) Tiazid grubu diüretikler
c) Hiperlipoproteinemi
d) Kabakulak
e) Hipokalsemi

Yanıt: E
Akut pankreatit etkenlerinden biri hiperkalsemidir. Bu soru aşağıdaki tablodan hazırlanmış ve maddelerden biri tersine çevrilerek yazılmış. Bu sık kullanılan bir soru hazırlama biçimidir. Bu nedenle, özellikle son tekrarlarda tablolara dikkat etmek gerekir.  
Akut Pankreatit Etyolojisi
Metabolik etkenler       
Alkol
Hiperkalsemi
İlaçlar (örneğin   tizaid)
Genetik
Hiperlipoproteinemi                 
Vasküler etkenler    
Şok
PAN
Ateroemboli
Mekanik etkenler    
Travma
Safra taşları
Operasyon  sırasında  zedelenme
Enfeksiyöz etkenler
Koksakvirüs
Kabakulak    
Mikoplazma
Pnömonia

16) Viral hepatitde aşağıdaki bulgulardan hangisi kronikleşmeyi işaret eder?
a) Hepatosit nekrozu
b) Kolestaz
c) Köprüleşme fibrozisi
d) Hepatosit proliferasyonu
e) Mononükleer iltihabi infiltrasyon

Yanıt: C
Akut ve kronik hepatit bulguları aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.

Akut hepatit

Karaciğer büyük, kırmızımsı; kolestaz varsa yeşilimsi renkte

·          Parankim:

  Hepatosit hasarı: şime (balon dejenerasyonu)

    Kolestaz: kanaliküler safra tıkacı

    HCV: hafif fokal yağlanma

  Hepatosit nekrozu: tek hücre yada kümeler

    Sitoliz (rüptür) yada apoptoz (büzüşme)

    Ağır ise; köprüleşme nekrozu (portal-portal; santral-santral; portal-santral)

  Lobüler düzensizlik

  Rejeneratif değişiklikler: hepatosit proliferasyonu

  Sinüzoidal hücreler:

       Kupffer hücrelerinde fagosite debris

       Sinüzoidlerde mononükleer hücre artışı

·          Portal traktüs:

  Mononükleer inflamasyon

  Parankime taşan inflamasyon ile hepatosit nekrozu

Kronik hepatit

·          Akut hepatit ile ortak olan bulgular:  Hepatosit hasarı, nekroz, rejenerasyon ve sinüzoidal reaktif hücre değişiklikleri

·          Portal traktüs:  İnflamasyon: Portal alanda sınırlı, yada hepatosit nekrozu (interface hepatit) ile parankime yayılan inflamasyon, yada köprüleşen inflamasyon ve nekroz

            Fibrozis: Portal fibrozis, yadapPortal ve periportal fibrozis, yada köprüleşme fibrozisi

·          HBV: buzlu cam hepatositler, kumlu nüve

·          HCV: safra dukt proliferasyonu, lenfoid agregatlar

Siroz: Son dönem




17) Aşağıdakilerden hangisi intrahepatik portal hipertansiyona yol açar? (2008-NİSAN)
a)    Portal ven trombozu
b)    Budd-chiari sendromu
c)    Kor pulmonale
d)    Siroz
e)    Konstriktif perikardit

Yanıt: D

Karaciğer Dolaşım Bozuklukları
İntrahepatik akım bozuklukları :                                                      
          Siroz                                               
          Sinüzoidal tıkanıklık                       
          Sistemik dolaşım yetmezliği 
Karaciğere gelen kan akımında bozulma :                     
         Hepatik arter yetmezliği                  
         Portal ven obstrüksiyonu                
         İntra-ekstrahepatik trombozis    
Hepatik ven akımında tıkanıklık:  
          Hepatik ven trombozu                
          (Budd-Chiari send)                     
          Venoz-oklüziv hast.                   
18) Karaciğerde diffüz yağlanma, hepatositlerde şişme ve nekroz, Mallory cisimciği ve nötrofil infiltrasyonunun görülmesi aşağıdaki hastalıklardan hangisi için karakteristiktir? (2008-EYLÜL)

a) Otoimmün hepatit
b) Alkolik hepatit
c) Akut hepatit A enfeksiyonu
d) Akut hepatit B enfeksiyonu
e) Alfa-1 antitripsin eksikliği

Yanıt: B
Karaciğerde yağlanma ile hepatositlerde şişme ve nekroz nonspesifik olup pek çok etken yada hastalıkta görülebilir. Bu soruda anahtar kelimeler Mallory cisimciği ve nötrofildir. Mallory cisimciği ilk olarak akla alkolik hepatiti getirir. Hücre sitoplazması içerisinde keratin birikimi ile oluşan eozinofilik cisimciktir. Hepatoselüler karsinom, Wilson hastalığı, primer bilier siroz ve diğer kolestatik durumlarda da görülebilir. Karaciğerde nötrofil infiltrasyonu nadirdir. Viral enfeksiyonlar, otoimmün hepatit ve diğer pek çok olayda lenfosit infiltrasyonu ön plandadır. Nötrofil infiltrasyonu iki durumda belirgindir: 1- Alkolik hepatit (lobülün merkezinde) ve 2- Ekstrahepatik tıkanıklık (portal alanda) 

19) Aşağıdaki hastalıklardan hangisi sıklıkla iltihabi barsak hastalığına eşlik eder ve safra kanallarında fibrozis ve lenfosit infiltrasyonu ile karakterlidir? (2008-EYLÜL)

a) Primer bilier siroz
b) Peliozis hepatis
c) Konjenital hepatik fibrozis
d) Budd-Chiari sendromu
e) Primer sklerozan kolanjit

Yanıt: E
Bu soru daha önce, uzun bir mikroskobik tarif ve yine inflamatuar barsak hastalığına eşlik ettiği vurgulanarak sorulmuştu. Burada da anahtar kelimeler aynı. Lenfositik infiltrasyon yanı sıra safra kanalları çevresinde konsantrik, obliteratif fibrozis karakteristiktir ve erkek hastalarda daha sık görülür. Primer bilier siroz ise kadınlarda on kat fazla görülür ve portal alanda granülomlar karakteristiktir. Konjenital hepatik fibrozis, OR geçen polikistik böbrek hastalığının karaciğerde eşlik eden bulgusudur. Budd-Chiari sendromunda (hepatik ven trombozu) lezyon sentrlobüler bölgede belirgin olup konjesyon ve yavaş ilerleyen vakalarda sentrlobüler başlayan fibrozis görülür. Peliozis ise oral kontraseptif, anabolik steroidler ve danazaola ikincil oluşan sinüzoidal dilatasyondur. İlaç kesilince, lezyon geriler. 

20) Aşağıdaki viral hepatitlerden hangisinde hepatosit sitoplazmasında buzlu cam görünümü oluşur? (2008-EYLÜL)

a) Hepatit B
b) Hepatit C
c) Hepatit E
d) Hepatit A
e) Hepatit G

Yanıt: A
HBV hepatitinde sitoplazmada buzlu cam (HBsAg nedeni ile), nüvede kumlu görünüm (HBcAg nedeni ile) görülür. Bu sık sorulan bir soru. Daha önce uzun bir mikroskobik tarife eklenerek sorulmuştu. HCV hepatitinde ise hepatositte makroveziküler yağlanma, portal alanda lenfoid agregatlar ve safra duktuslarında harabiyet-proliferasyon soruldu. Diğer şıklar için genel viral hepatit bulguları dışında, karakteristik bulgu bilinmiyor.